ارزیابی منابع جدید درآمد در شهرداري

چکیده

 امروزه دیگر در دنیا به شهرداري به عنوان پیمان کاري بزرگ که می بایست برخی از فعالیتهاي عمرانی و خدماتی شهر را انجام دهد، نگریسته نمی شود بلکه شهرداري مؤسسه اي مدنی و برخاسته از مردم است که وظیفه فعالیت به سمت توسعه پایدار شهري و توسعه انسانی را بر عهده دارد. به همین دلیل است که شهرداری‌ها باید در کنار فعالیتهاي سنتی و مرسوم خود به فعالیتهاي فرهنگی، بهزیستی و زیست محیطی بپردازند. در کشور ایران، شهرداري به عنوان نهاد محلی و برخاسته از متن مردم منطقه، متولی اصلی اداره امور خدماتی، عمرانی و نوسازی شهري، ناچاراست در قبال ایفاي وظایف قانونی خود، به دلیل عدم وابستگی مالی به دولت و بودجه عمومی، به طرق مختلف و بر پایه قانون، عوایدي را کسب و به مصرف امور مورد نظر برساند. این در حالی است که این نهاد در عین استقلال مالی از لحاظ سیستم نظارتی، در وضعیت بینابینی قرار دارد و از استقلال کافی برخوردار نیست. موضوع درآمدهاي شهرداري مقوله‌ای بسیار مهمی است چرا که اگر شهرداري درآمد داشته باشد خدمات بهتري می تواند ارایه دهد و در نتیجه ارایه خدمات بهتر، استقلال شهرها از حکومت مرکزي اتفاق می افتد. تا قبل از سیاست خودکفایی شهرداری‌ها در ایران مندرج در قانون بودجه سال 1362، بیشتر درآمد شهرداری‌ها مبتنی بر منابع دولتی بود، ولی در پی سیاست هاي تعدیل اقتصادي، سهم پرداخت هاي مالی دولت به شهرداری‌ها کاهش جدي یافت. رشد سریع جمعیت شهري به همراه واگذاري برخی از وظایف دولت به شهرداری‌ها (که انتظارمی رود در آینده وظایف بیشتري نیز به شهرداری‌ها واگذار شود)، موجب افزایش شدید نیازهاي مالی شهرداری‌ها شده است. بخشی از این نیازها را از طریق مالیات هاي محلی، وجوه انتقالی از دولت مرکزي و دیگر منابع درآمدي شان برآورده می کنند؛ اما این منابع درآمدي نمی توانند تمام نیازهاي سرمایه گذاري و عمرانی شهرداری‌ها را پوشش دهند. از این‌رو، در این روند شهرداری‌ها براي تأمین منابع مالی مورد نیاز به دنبال یافتن منابع جدیدي بودند ولی متأسفانه به علت اقتصاد ضعیف، چندان موفق نبودند ولی این مسئله مانع از روي آوردن شهرداری‌ها به بازارهاي مالی و مشارکت با بخش خصوصی به منظور تجهیز منابع مالی نشد. در مجموع این نهاد محلی تمام تلاش خود را براي کسب منابع جدید و عدم وابستگی به منابع سنتی به عمل آورد، می توان گفت در سال هاي اخیر، شهرداری‌های ایران پا به عرصۀ نوینی در زمینه کسب منابع درآمدي گذاشته‌اند.