اثرات توزیعی و درآمدی مالیات بر ارزش‌افزوده (نرخ 9 درصد) در بخش تولید

چکیده

اهدافی چون افزایش درآمد مالیاتی، تشویق تولید و سرمایه‌گذاری، کاهش نابرابری و ارتقای رفاه اجتماعی از محورهای اصلی مرتبط با نظام مالیاتی و کارکرد اقتصادی آن است این تحقیق به بررسي اثرات توزیعی و کارایی وصول مالیات بر ارزش‌افزوده با نرخ 9 درصد بر بخش‌های تولیدی می‌پردازد. اين مطالعه از لحاظ استفاده، كاربردي است. برای بررسی میزان تأثیرگذاری مالیات بر ارزش‌افزوده بر ضریب جینی به‌عنوان شاخص توزیع درآمد استفاده شده است روش تجزیه‌وتحلیل بر مبناي روش اقتصادسنجی بـا استفاده از روش پانل ديتا و استفاده از نرم افزار EVIEWS است و برای ارزیابی کارایی وصول مالیات (نسبت بهره‌وری) از روش تحليـل داده- ستانده مربوط به سال 1390 (به‌عنوان آخرین جدول موجود) استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که اجرای مالیات بر ارزش‌افزوده با نرخ 9 درصد بر بخش تولیدی بار تنازلی ندارد و تأثیری بر توزیع درآمد نخواهد گذاشت. همچنین میانگین کارایی وصول مالیات بر ارزش‌افزوده به شیوه تولید و مصرف در سال 94 تا 1397 به بعد ترتیب 5/39 و 32/0 درصد می‌باشد. این میزان از کارایی وصول و درآمد مالیاتی ناشی از اجرای مالیات بر ارزش‌افزوده بر بخش تولیدی (با توجه به نرخ آن) در سطح تقریباً پایینی قرار دارد.