اقدامات اجرایی سامانه فرماندهی حوادث در بهبود ایمنی شهري درزمان حوادث

چکیده

خطر طبیعی، پدیده‌ای است که در محدودة سکونت انسان اتفاق افتاده و زندگی او را تهدید می‌کند و ممکن است باعث وقوع بلایایی جانی و مالی زیادی شود (Smith, 2000: 5)؛ به ‌طوری که انسان‌ها از آغاز آفرینش تاکنون همواره با انواع آسیب‌ها و بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان، زلزله و غیره دست به گریبان بوده‌اند و از این بابت آسیب‌های جانی و مالی فراوانی به آن‌ها وارد شده است. این بلایای طبیعی هر ساله، بخش‌های زیادی از اروپا وآسیا را ویران می‌کند (Rashid, 2002: 2). امروزه برای جلوگیری و کاهش اثرات جانی و مالی چنین مخاطراتی، دانشی به نام «سامانه فرماندهی حوادث» به وجود آمده است. چنین رویکردی بسیاری از بلایا و مخاطرات طبیعی را که رخ داده است یا ممکن است رخ دهد، مدیریت و سامان‌دهی می‌کند؛ از این رو در دنیای امروز مدیریت بحران از جمله مسایلی است که لازم است در فرایند برنامه‌ریزی شهری بدان توجه شود؛ به‌ طوری که رویدادهای بحرانی مربوط به بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله به پیش‌زمینة اساسی مدیریت برای ایجاد برنامه‌ریزی و کنترل تبدیل شده است (Nichols, 2013: 21). قبلاً تصور می‌شد وقوع حوادث و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در مناطق شهری، آثار و پیامدهای کمتری در مقایسه با این مخاطرات در سطح روستاها دارد؛ اما با توجه به تغییرات مشخصی که در ساختار و سازمان شهرها به وجود آمده، ایمنی آن‌ها در برابر حوادث غیر‌مترقبه بسیار ضروری است (حجازی‌زاده و همکاران، 1390: 32). هدف اصلی پژوهش حاضر اقدامات اجرایی سامانه فرماندهی حوادث در بهبود ایمنی شهري با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد گستردگي شهر، حاشيه نشيني و كمتر توجه كردن به مقررات ملي ساختمان از جمله مسائلي است كه امروزه کلانشهرها را درگير خود كرده است، بنابراين ابتدا بايد موضوع آگاه سازي و فرهنگ سازي را ميان مردم ارتقا داده و در جهت كاهش بحران ها و آسيب ها در سطح این كلانشهرها گام برداريم؛ که مجهز نمودن آتش‌نشانی، آمبولانس، درمانگاه، بیمارستان، پلیس و نیروی انتظامی و گروه‌های امدادرسانی و ... از جنبه‌های مختلف دارای اهمیت و ضرورت می‌باشند؛ و لازم است همه مديران با افزايش آگاهي‌هاي خود در مقابل بحران‌ها و حوادث توانمند و در جهت منافع اقتصادي، شهر و منافع انساني گام بردارند. در این بین شناخت و بررسی آسیب‌پذیری کاربری‌های حساس و مهم شهر یاسوج و انتخاب راهکار‌های مناسب در ایمن‌سازی و کاهش این آسیب‌ها در مقابل بلایای طبیعی و انسانی ضرورت اجتناب‌ناپذیری است.