علل سوت زنی سازمانی و دلایل عدم تمایل به سوت زنی در سازمانهای دولتی (مورد مطالعه شرکتهای زیر مجموعه شرکت نفت)

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی علل سوت زنی سازمانی و دلایل عدم تمایل به سوت زنی در سازمانهای دولتی کارکنان شرکت های زیر مجموعه شرکت نفت بود که با روش ترکیبی متوالی اکتشافی انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش، کیفی مدیران شرکت بودند که با روش نمونه گیری هدفمند 100 نفر به عنوان مشارکت کننده در این پژوهش انتخاب شدند جامعه آماری بخش کمی کارکنان شرکتها بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند نتیجه تحلیل داده های کیفی منجر به شناسایی ۳۲ مضمون پایه درزمینه دلایل سوت زنی کارکنان گردید که در قالب ۶ مضمون سازمان دهنده رویکرد سلامت محور، رویکرد منفعت طلبانه رویکرد عدالت خواهانه رویکرد اخلاق گرایانه رویکرد تکلیف گرایانه رویکرد انتقام جویانه سازماندهی شدند و ۲۶ مضمون پایه در خصوص عدم تمایل به سوت زنی سازمانی احصا شد که بر اساس شباهت معنایی در قالب ۴ مضمون سازمان دهنده (عوامل مربوط به سازمان عوامل مربوط به افشا کننده عوامل مربوط به افشا شونده عوامل مربوط به موضوع) تخلف قرار گرفتند. یافته های بخش کمی نشان میدهد که رویکردهای عدالت، خواهانه اخلاق، گرایانه سلامت محور منفعت طلبانه تکلیف گرایانه و انتقام جویانه به ترتیب به عنوان مهمترین دلایل تصمیم به سوت زنی بوده و عوامل مربوط به افشاشونده عوامل مربوط به سازمان عوامل مربوط به موضوع تخلف و عوامل مربوط به افشاء کننده به ترتیب مهمترین علل سکوت در برابر مشاهده رفتارهای نامطلوب را تشکیل میدهند. رتبه بندی گویه های مرتبط با علل سوت زنی بیان کنندۀ این است که جلوگیری از تکرار، تخلفات احساس بی عدالتی نسبت به خود و احساس مسئولیت به عنوان مهمترین علل سوت زنی و ناامیدی از ضمانت اجرایی در صورت افشای، تخلفات نفوذ بالای فرد متخلف؛ و عدم حمایت سازمانی از افشاگران به عنوان دلایل اصلی سکوت در برابر تخلفات تلقی میشود.