مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی شهری: تحولی در راستای مشارکت‌محوری مدیریت شهری

چکیده

برنامه‌ریزی شهری به‌عنوان ابزاری برای ساماندهی توسعه شهرها، در قرن بیستم تحولات عمیقی را تجربه کرده است. این پژوهش به بررسی سیر تحول برنامه‌ریزی شهری از الگوی جامع به الگوی ساختاری-راهبردی، با تأکید بر ضرورت‌های توسعه پایدار و مشارکت‌محوری در ایران، پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که الگوی طرح‌های جامع، به دلیل تأکید بیش‌ازحد بر کالبدگرایی و فقدان انعطاف‌پذیری، نتوانسته به پیچیدگی‌های شهرهای مدرن پاسخ دهد. در مقابل، الگوی ساختاری-راهبردی با تمرکز بر جامع‌نگری، انعطاف‌پذیری و مشارکت شهروندان، چارچوبی مؤثر برای مدیریت شهری ارائه می‌دهد. این مطالعه پیشنهاد می‌کند که ایران با بهره‌گیری از این الگو، تقویت نقش شوراهای محلی و تدوین سیاست‌های مبتنی بر توسعه پایدار، به سمت شهرهایی کارآمد و عادلانه حرکت کند. هدف این پژوهش، ارائه راهکارهایی برای بهبود نظام برنامه‌ریزی شهری در ایران با الهام از تجربیات جهانی است.