طراحی مدل یکپارچه حکمروایی و مدیریت بحران در کلان شهرها (مورد مطالعه: شهر تهران)

چکیده

 مدیریت بحران به‌عنوان نظم در اجتناب و برخورد با خطرات تعریف می‌شود. به‌عبارت‌ دیگر مدیریت‌ بحران به مجموعه‌ای از عملیات و فرآیندهای مشخص گفته می‌شود که برای پیشگیری و کاهش اثرات بحران، قبل از بحران، در حین وقوع بحران و بعد از بحران برنامه‌ریزی می‌شوند. این نظم شامل آمادگی برای مواجه‌شدن با بحران، پاسخ‌گویی به آن‌ها و درنهایت پشتیبانی و بازسازی جامعه بعدازآن که عملیات امداد اولیه مربوط به بحران به اتمام رسند. شهرها براي مديريت و اداره خود راهي بجز زمينه سازي براي توسعه دموكراسي نيافته اند و در اين راه به شكل تازه­اي از حاكميت دست يافته اند، كه برخي آن را در حد اختراع و ابداع جديد بشري در ايجاد نظام اجتماعي نوين دانسته اند. اين شكل جديد به نام جنبش حاكميت شايسته يا حكمروايي ناميده مي شود كه منشأ شهري دارد. حكمروايي شهري در پي آن است تا نقش دولت را در حد هماهنگ كننده و پاسدار قوانين محدود كند و از دخالت مستقيم آن را در تصميم گيري­ها، اداره و اجراي امور مربوط به زندگي روزمره مردم بكاهد. هدف از مقاله حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه­ های حکمروایی و مدیریت بحران با تکنیک غربالگری فازی و وزن ­دهی و اولویت ­بندی هریک از آن­ها با تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ­ای است. همچنین تحلیل نقش این ابعاد و مؤلفه­ ها در نظام مدیریت و برنامه ­ریزی شهری، شهرداری تهران می­ باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – پیمایشی است. جامعه و نمونه آماری عبارت است از 15 نفر از مدیران ارشد و دارای حداقل 10 سال سابقه مدیریتی و اجرایی در شهرداری تهران که در شناسایی ابعاد و مؤلفه ­های حکمروایی و مدیریت بحران شهرداری تهران نقش داشتند. سپس پس از شناسایی ابعاد و معیار­ها با تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ­ای به وزن­ دهی ابعاد و معیارهای پرداخته شده است.