افشای اطلاعات الگوی کسب و کار: رویکردی ذی نفع محور برای بهبود محتوای اطلاعاتی گزارشگری مالی

چکیده

با گسترش روز افزون نيازهای اطلاعاتی درباره عمليات واحدهای تجاری، ارائه صورت­های مالی به روش سنتی پاسخگوی همه نيازهای استفاده­کنندگان نیست. از گزارشگری مالی سنتی به علت ارائه ناکافی ضعف­ها و قوت­های یک واحد تجاری انتقاد شده است. بر این اساس به منظور رفع نقایص گزارشگری مالی فعلی (سنتی) و افزایش کیفیت اطلاعات حسابداری، در دهه اخیر، واژه الگوی کسب­و­کار توسط بسیاری از پژوهشگران در تحقیقات حسابداری و مدیریت مورد استفاده قرار گرفته است. از طرفی ارزیابی ذینفعان از الگوهای کسب­و­کار می‌تواند نقش کلیدی در توضیح و ارزیابی عملکرد شرکت داشته باشد. بسیاری معتقدند که موفقیت یا شکست یک کسب­و­کار به خاطر الگویست که برای آن در نظر گرفته شده است. به همین علت است که الگوی کسب­و­کار را به‌عنوان یک ساختار واحد برای توضیح مزیت رقابتی و عملکرد شرکت در نظر می­گیرند. آنچه اهمیت بالایی دارد این است که الگوی کسب­و­کار واحد تجاری بدون در نظر گرفتن تمامی گروه­های ذی‌نفع و درک روابط بین آنان نمی­تواند موجب ایجاد مزیت رقابتی برای واحد تجاری شود؛ بنابراین، ارزیابی ذینفعان واحدهای تجاری از الگوهای کسب­و­کار نیازمند داشتن اطلاعات مالی و غیرمالی الگوهای کسب­و­کار است. مشارکت تمامی گروه­های ذی‌نفع و استفاده حداکثری از ظرفیت­های بالقوه آنان در طراحی و اجرای یک الگوی کسب­و­کار اثربخش، مستلزم پاسخگویی و ارائه اطلاعات مفید واحد تجاری به آنان است. انتظار بر این است که حسابداری از طریق افشای اطلاعات الگوهای کسب­و­کار به‌عنوان مهم‌ترین منبع اطلاعاتی برای انعکاس نتایج عملکرد، وضعیت مالی و جریانات نقدی واحد­های تجاری و بهبود محتوای اطلاعات حسابداری، بتواند در این خصوص نقش اصلی خود را به شکل صحیحی ایفا کند.