نقش تنوع جنسیتی هیئت مدیره بر رابطه گزارشگری پایداری و خودداری از پرداخت مالیات در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده

گزارشگری پایداری به مثابه یک نظام پاسخگویی چندبعدی، رابطه ای پارادوکسیکال با پدیده خودداری از پرداخت مالیات ایجاد می کند که در آن تنش ذاتی بین الزامات شفافیت محور و انگیزه های بهینه سازی مالیاتی، از طریق متغیرهای واسطه ای پیچیده ای قابل تحلیل است. در این پژوهش نقش تنوع جنسیتی هیئت مدیره  بر رابطه گزارشگری پایداری و خودداری از پرداخت مالیات در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1398- 1402 مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، یک پژوهش توصیفی با تاکید بر روابط همبستگی است، زیرا از یک طرف وضع موجود را بررسی می کند و از طرف دیگر، رابطه بین متغیرهای مختلف را با استفاده از تحلیل رگرسیون، تعیین می نماید علاوه براین، در حوزه مطالعات پس رویدادی (استفاده از اطلاعات گذشته) قرار می گیرد و مبتنی بر اطلاعات واقعی صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سایر اطلاعات واقعی است که با روش استقرایی به کل جامعه آماری قابل تعمیم خواهد بود. نمونه آماری تحقیق به روش حذفی سیستماتیک تعداد 120 شرکت انتخاب شد.  نتايج حاصل از آزمون فرضيه ها در سطح خطاي پنج درصد نشان داد: گزارشگری پایداری در خودداری از پرداخت مالیات شرکت‌ها تاثیر منفی و معناداری دارد و همچنین تنوع جنسیتی هیئت مدیره بر رابطه بین گزارشگری پایداری و خودداری از پرداخت مالیات شرکت ها  تاثیر دارد. یافته‌ها حاکی از آن است که گزارشگری پایداری می‌تواند به عنوان ابزاری دوگانه عمل کند، از یک سو با افزایش شفافیت و پاسخگویی، رفتارهای مالیاتی تهاجمی را کاهش دهد و از سوی دیگر، با مشروعیت‌بخشی به شرکت‌ها، فضایی برای سوءاستفاده فراهم آورد. این تناقض، لزوم تدوین چارچوب‌های نظارتی یکپارچه و استانداردهای گزارشگری دقیق‌تر را برای همسو کردن اهداف پایداری با تعهدات مالیاتی برجسته می‌سازد.